Marek là một bệnh sinh khối u nguy hiểm ở gà do nhóm virus Herpes type B và là một ARN virus gây ra. Bệnh Marek không có thuốc điều trị mà chỉ có thể dùng vacxin để kiểm soát và phòng bệnh. Cùng Viavet tìm hiểu về bệnh Marek và cách phòng tránh qua bài viết sau.
* Bệnh Marek là gì?
Bệnh Marek là bệnh ung thư truyền nhiễm do nhóm virus Herpes type B gây ra trên gà. Sau khi xâm nhập, virus này tồn tại mãi mãi trong cơ thể gà và trở thành nguồn lây bệnh cho các cá thể khác. Bệnh làm cho tế bào lympho tăng sinh lớn thành các khối u ở các tổ chức thần kinh ngoại biên, các cơ quan nội tạng,… từ đó làm vật nuôi bị rối loạn vận động và bại liệt.
* Nguyên nhân và con đường lây bệnh ở Gà
– Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân chính gây ra bệnh Marek ở gà là do virus Herpes Sau khi vào cơ thể virus Herpes này sẽ tạo ra các khối U rất rất lớn trên các bộ phận của gà như gan, phổi, thành ruột,.. gây ra các triệu chứng rối loạn vận động.
Theo các tài liệu nghiên cứu gần như tất cả các loại gà đều mẫn cảm với bệnh Marek. Với gà thường sẽ có nguy cơ mắc sau 6 tuần tuổi, xảy ra chủ yếu ở độ tuổi 8 – 24 tuần tuổi. Không chỉ gây bệnh trên gà, Marek còn có thể xảy ra trên thủy cầm và các loại chim.
– Con đường lây bệnh
Các virus Herpes type B chứa ADN gây ra khi xâm nhập vào cơ thể virus này tồn tại mãi mãi, do đó gà bị nhiễm bệnh dù trạng thái khỏe hay ốm vẫn trở thành nguồn lây lan bệnh. Gà mang trùng thải mầm bệnh ra môi trường qua các chất bài tiết từ đường miệng, đường bài tiết, trong tế bào hóa sừng, tế bào nang lông. Virus tồn tại trong môi trường và trở thành nguồn lây bệnh nguy hiểm cho vật nuôi.Bên cạnh đó, bệnh còn lây lan thông qua tiếp xúc giữa gà bệnh và gà khỏe (qua thức ăn, qua nước, hô hấp,…) và đặc biệt virus marek lây lan theo đường không khí hàng km.
* Các triệu chứng thường gặp của bệnh
Khi bị nhiễm virus, gà thường ủ bệnh dài trên 28 ngày. Khi gà mắc bệnh thì tỷ lệ chết cao lên tới 60-70%. Gà bị bệnh thường có một số triệu chứng nhận biết như sau:
- Chân, cánh chuyển dần từ bán liệt sang liệt hẳn. Các ngón chân gà chụm lại, khi bị xua đuổi nhiều con vẫn chụm ngón chân để chạy. Bệnh nặng, gà duỗi thẳng một chân ra trước, một chân ra sau, bàn chân ngửa lên trời. Do bại liệt không ăn được nên gà gầy nhanh, suy nhược rồi chết.
- Gà khó thở, thở nhanh, tiếng kêu yếu ớt khi khối u xuất hiện ở thần kinh và phổi.
- Vùng vai, nách, đùi có các nốt thịt thừa hình hạt kê đến hạt ngô bám chặt vào lỗ chân lông.
- U xuất hiện hầu hết ở các cơ quan trong nội tạng của hà.
- Mắt gà bị viêm, đục mờ,…
* Cách phòng ngừa và điều trị bệnh
– Phòng bệnh cho gà khi bắt đầu chăn nuôi
Theo một số tài liệu, virus Herpes có thể tồn tại ngoài môi trường không khí trong vòng 6 tháng và có thể đi xa trong không khí đến 1km. Do đó, để phòng bệnh tốt cần có các biện pháp ngăn ngừa sự lây lan bệnh từ nơi này đến nơi khác.
- Cần để chuồng khô thoáng trong một thời gian nhất định (khoảng nửa tháng) giữa các lứa gà.
- Rắc vôi bột hoặc thuốc khử khuẩn để tiêu diệt các mầm bệnh trước khi nuôi gà.
- Cần nuôi riêng các lứa gà khác nhau để tránh lây lan bệnh.
Sử dụng vaccine marek tiêm ngay cho gà con khi bắt đầu nuôi và sử dụng hết số vacxin đã pha trong vòng 2h để vacxin có hiệu quả tốt nhất. Vaccine marek có rất nhiều loại nhưng vaccine nitơ lỏng đang được sử dụng rộng rãi và có hiệu quả cao. Hiệu quả sử dụng vaccine là tỷ lệ bảo hệ vaccin với toàn đàn khi sử dụng chủng ngừa bằng vaccin.
– Cách điều trị và ngăn chặn bệnh Marek
Hiện nay chưa có thuốc đặc trị Marek nên biện pháp chủ yếu vẫn là tiêm vaccin phòng bệnh cho gà. Ngoài ra, khi phát hiện ra gà bị bệnh cần phải cách ly gà bệnh và gà khỏe mạnh càng xa càng tốt. Trường hợp gà đã chết cần được tiêu hủy ngay bằng cách đốt cháy do virus Herpes bị chết ở nhiệt độ khoảng 70 ∘C và không đem chôn vùi dưới đất vì virus tồn tại được trong nước và trong đất.
Bài viết từ các chuyên gia của Việt Anh Viavet đã cung cấp các thông tin hữu ích về bệnh Marek cũng như cách ngăn ngừa và phòng tránh bệnh Marek cho gà. Hy vọng các thông tin trên sẽ hữu ích với bạn đọc trong quá trình chăn nuôi.
