BỆNH BIÊN TRÙNG

Bệnh biên trùng bò phân bố rộng ở khắp nơi trên thế giới; Bệnh th­ường nặng và thấy nhiều ở các n­ước nhiệt đới.

Tình hình

Bệnh biên trùng bò phân bố rộng ở khắp nơi trên thế giới; Bệnh th­ường nặng và thấy nhiều ở các n­ước nhiệt đới.

Ở Việt Nam, bệnh phổ biến trên đàn bò sữa; tỷ lệ nhiễm ký sinh trùng từ 5 – 8%; bệnh gây nhiều thiệt hại cho đàn bò sữa nhập nội.

Nguyên nhân

Ở Việt Nam đã thấy 2 loài biên trùng gây bệnh cho bò:

Loài Anaplasma marginale: hình cầu, nhỏ; ký sinh ở rìa hồng cầu; 01 hồng cầu có 1-5 biên trùng; loài này rất phổ biến.

Loài Anaplasma centrale: ký sinh ở gần trung tâm và trung tâm của hồng cầu; loài này ít gặp

Bệnh lý

Biên trùng ký sinh trong hồng cầu làm biến dạng hồng cầu, giảm tuổi thọ của hồng cầu.

Độc tố biên trùng tiết vào máu gây rối loạn điều hoà nhiệt; phá huỷ hồng cầu, ức chế cơ quan tạo máu của bò bệnh, dẫn đến thiếu máu và suy nh­ợc, giảm l­ượng sữa.

Triệu chứng

Thời kỳ ủ bệnh của bò: 6 – 12 ngày.

Sốt cao 40-41,70C; ít ăn hoặc bỏ ăn; nằm bệt.

Không có n­ớc tiểu đỏ, vì mức độ tan vỡ hồng cầu ít hơn nhiều so với tác hại của lê dạng trùng.

Bò thở khó, di chuyển khó khăn.

Thiếu máu và suy nh­ợc, vật bệnh chết do kiệt sức sau 7-10 ngày bị bệnh thể cấp tính và sau 3 – 6 tháng bị bệnh thể mãn tính.

Bệnh tích

Niêm mạc và thịt nhợt nhạt do thiếu máu.Túi mật cằng vì dịch mật ứ trệ, không l­u thông.

Dịch tễ

Bò bị bệnh ở tất cả các lứa tuổi. Bò sữa nhập nội th­ờng bị bệnh cấp tính; bò nội bị bệnh mãn tính hoặc mang trùng.

Vật chủ trung gian gồm 2 nhóm:

Côn trùng môi giới: Ruồi hút máu (Stomoxy dinae) và mòng (Tabanidae).

Vật chủ trung gian: Các loài ve cứng (Ixodidae) trong côn trùng, biên trùng phát triển một số giai đoạn trong vòng đời.

Chẩn đoán

Chẩn đoán lâm sàng: Căn cứ vào các dấu hiệu lâm sàng đặc trư­ng: sốt cao, bần huyết, không có huyết sắc tố trong       n­ước tiểu.

Chẩn đoán phòng thí nghiệm: làm tiêu bản máu khô, đàn mỏng, nhuộm Giemsa, kiểm tra d­ưới kính hiển vi tìm biên trùng.

Chẩn đoán miễn dịch: áp dụng ph­ơng pháp Card – Test và miễn dịch men (ELISA) để phát hiện kháng thể trong máu bò bệnh

Điều trị

Rivanol: Theo phác đồ sau:

Ngày 1:  

• Rivanol: 0,20g
• Cồn Ethylic 900: 60ml
• N­ớc cất: 80ml

Ngày 2:  

• Rivanol: 0,4g.
• Cồn Ethylic 900: 80ml.
• N­ớc cất: 100ml.

Trợ sức: Tr­ước khi tiêm Rivanol, tiêm thuốc trợ sức:

• Cafein, Vitamin B1 tr­ớc 20 phút.
• Liều thuốc trên dùng cho bò: 300 – 400kg.

Phòng bệnh

Định kỳ kiểm tra máu đàn bò: 6 tháng/lần, phát hiện bò bệnh, cách ly điều trị.

Dùng VIATOX  diệt côn trùng trung gian truyền bệnh trong khu vực chăn nuôi