Cảnh giác BỆNH CHƯỚNG HƠI DẠ CỎ Ở BÒ vào mùa mưa và cách điều trị cho bò bị bệnh

Với bà con chăn nuôi, bệnh chướng hơi dạ cỏ trên bò luôn là một nỗi lo lớn, đặc biệt là vào đầu mùa mưa. Vậy chúng ta cần lưu ý những gì về căn bệnh này.

* Nguyên nhân gây bệnh chướng hơi dạ cỏ ở bò

• Chướng hơi dạ cỏ là bệnh lý tiêu hóa thường gặp ở gia súc có dạ dày kép điển hình bò. Bệnh được đặc trưng bởi tình trạng tích tụ quá nhiều hơi trong dạ cỏ, vượt quá khả năng ợ hơi của bò, dễ dẫn đến ngạt thở và chết rất nhanh. 
• Vào mùa khô, thức ăn của bò chủ yếu là rơm cỏ khô khiến cho hệ thống tiêu hóa và sức khỏe giảm sút, tuy nhiên hệ vi sinh vật bắt đầu thích nghi với tiêu hóa thức ăn khô. Đến đầu mùa mưa, bò ăn nhiều cỏ non đột ngột gây rối loạn tiêu hóa, ỉa chảy, làm tăng các phản ứng lên men sinh hơi khiến cho bò chướng hơi do hệ vi sinh vật chưa kịp thích ứng với thức ăn mới.
• Khi ăn phải thức ăn bị nhiễm nấm mốc bò cũng dễ mắc phải bệnh chướng hơi dạ cỏ do bò không tiêu hóa được làm sinh hơi ở dạ cỏ.
• Chướng hơi dạ cỏ xảy ra trên bê con cũng có thể bắt đầu từ nguyên nhân sữa của bò mẹ chua hay bò mẹ bị viêm vú, chất lượng sữa kém làm bê con không tiêu hóa được.

Ngoài ra có thể kể đến 1 số nguyên nhân bò mắc phải 1 số bệnh khác như:

• Bệnh ung khí thán gây viêm nhiễm ruột dạ múi khế dẫn đến giảm nhu động, gây tích tụ hơi trong dạ cỏ.
• Tình trạng hầu họng bị sưng gặp ở bệnh tụ trùng khiến bò không nhai lại được, thức ăn tồn đọng trong dạ cỏ gây lên men sinh hơi  
• Bò sau khi sinh, bò bại liệt trước và sau khi đẻ, bò ít vận động, nhu động dạ cỏ giảm, tiêu hoá kém nên dễ sinh hơi

* Điều gì xảy ra khi bò bị bệnh chướng hơi dạ cỏ

Bệnh chướng hơi dạ cỏ trên bò diễn biến rất nhanh, bò sau khi ăn khoảng 30 phút đến 1 tiếng đồng hồ sẽ xuất hiện các biểu hiện của bệnh.

• Đầu tiên, bà con sẽ thấy bụng của bò phình to ra, điều này có thể khiến bò đau đớn, đứng ngồi không yên, đi loanh quanh, thường xuyên quay đầu về phía sau và lấy đuôi quất mạnh vào vùng bụng trái nơi gần dạ cỏ. 
• Bệnh tiến triển nặng có thể thấy hõm hông trái của bò ngày càng to và căng phồng lên, có thể cao hơn cột sống. Dùng tay ấn hay gõ vào bụng thấy như quả bóng bơm căng. 
• Ngoài ra bà con có thể thấy một số biểu hiện khác như bò bỏ ăn, không nhai lại, miệng chảy dãi, bò thở khó, thở nhanh, đứng nằm không yên, dạng hai chân trước, đi lại khó khăn, mắt trợn ngược, tim đập nhanh, tĩnh mạch cổ phồng to, niêm mạc mắt, mũi, hậu môn xung huyết, bầm tím.
• Trường hợp diễn biến nặng, dạ cỏ chướng to gây chèn ép tim và phổi dẫn đến cản trở hô hấp, bò thở khó, thở gấp, có thể dạng hai chân trước hoặc thè lưỡi ra để dễ thở. Hệ tuần hoàn cũng bị chèn ép khiến máu ở cổ và đầu không chảy về tim được, ứ đọng lại làm tĩnh mạch cổ phồng to, tim đập nhanh mạch càng ngày càng yếu dần đi, huyết áp giảm dần. Niêm mạc mắt, mũi, hậu môn xung huyết, bầm tím. Tình trạng này kéo dài có thể khiến bò bị rơi vào hôn mê và tử vong rất nhanh do bị ngạt và máu nhiễm độc. 

* Hướng dẫn điều trị bệnh chướng hơi dạ cỏ cho bò an toàn hiệu quả cao

• Do tính chất diễn biến nhanh của bệnh chướng hơi dạ cỏ nên việc phát hiện và điều trị sớm cho bò bị bệnh là vô cùng quan trọng. Với bệnh chướng hơi dạ cỏ ở bò việc tháo hơi và giảm sự lên men trong dạ cỏ cần được ưu tiên hàng đầu. Để đạt được hiệu quả nhanh chóng, bà con có thể thực hiện một số phương pháp điều trị sau:

– Điều trị cơ học

Để thoát hơi cho bò, bà con có thể dùng biện pháp cơ học như sau:

• Dùng ống thông và thông thực quản giúp đưa hơi ra ngoài.
• Dùng tay moi phân hay bơm nước vào trực tràng để đưa phân ra ngoài. Lấy rơm trà sát ở hõm hông bên trái  từ 2 -3 lần một ngày, khoảng 10 -15 phút mỗi lần giúp tăng nhu động dạ cỏ và ruột để đẩy hơi ra ngoài.
• Lấy tay kéo lưỡi bò ra và sát nước gừng vào lưỡi để ợ hơi ra ngoài, nên kéo theo nhịp thở của bò để mang lại hiệu quả tốt nhất.

– Điều trị bằng thuốc

Ngoài các biện pháp cơ học, bà con nên dùng các thuốc theo sự hướng dẫn của bác sĩ thú y để giúp tình trạng của bò nhanh được cải thiện. Việt Anh Viavet xin thông tin đến bà con 1 phác đồ điều trị bệnh chướng hơi dạ cỏ trên bò hiệu quả bằng thuốc như sau:   

• Tiêm thuốc MgSO4 với liều 50-60 ml/100 kg TT vào tĩnh mạch giúp tống hết thức ăn trong dạ cỏ ra.
• Tiêm dưới da Pilocarpin 1% với liều 10-15ml có tác dụng phục hồi và tăng cường nhu động ruột cho bò
• Để ức chế các phản ứng lên men sinh khí của vi sinh vật trong dạ cỏ bằng cách cho uống các hỗn hợp  dung dịch bao gồm 3-4 củ tỏi giã nhỏ hòa trộn với 100ml rượu và 1 lít nước sạch

– Điều trị chướng hơi dạ cỏ bằng Trocar

• Phương pháp dùng Trocar là phương pháp giúp tháo hơi nhanh chóng cho bò bằng dụng cụ chuyên biệt, phương pháp này nên được thực hiện ngay khi dùng những hướng dẫn trên không mang lại hiệu quả tốt theo mong muốn
• Chú ý: Khi chọc Trocar vào dạ cỏ, cụ thể chỗ hõm hông bên trái nơi căng nhất phải dùng ngón tay bịt đầu lại nhả hơi ra từ từ để tránh làm cho bò chóng có thể gây chết đột ngột do hơi ra nhanh quá làm máu dồn từ não xuống. Khi hơi ra hết vẫn để nguyên Trocar để hơi sinh ra tới đâu sẽ thoát ra tới đó, sau 1-2 ngày khi bò ổn định lại thì rút ra. Để đảm bảo an toàn cũng như chắc chắn về hiệu quả của phương pháp này bà con nên thực hiện theo sự hướng dẫn của nhân viên thú y.
• Việc sử dụng Trocar có thể làm tăng nguy cơ bò bị nhiễm trùng, bà con nên tiêm kháng sinh như Ampi septol 1ml/10 kg thể trọng, Chlotetradexa 1ml/10kg thể trọng hoặc Gentamycine 1ml/10 kg thể trọng để dự phòng cho bò.
• Khi thực hiện các phương pháp điều trị trên bà con cần lưu ý giữ vật nuôi nằm đúng tư thế, cao đầu, mông thấp, giúp tăng cường lưu thông máu và dễ thở. Trường hợp bò chuyển biến nặng, mất sức, mệt mỏi nhiều bà con có thể trợ sức cho bò bằng cách truyền vào tĩnh mạch dung dịch GLUCO KC BAMIN với liều 1ml/20kgTT/ngày, liên tục 3-5 ngày có tác dụng tăng lực, tăng sức đề kháng, hạ sốt, giảm đau, tiêu viêm trong bệnh lở mồm long móng. Khi bò hồi sức và có thể ăn được thì chỉ cho ăn các loại thức ăn thô nhiều chất xơ như rơm, cỏ, tránh các thức ăn làm tăng sinh hơi như cỏ non, đậu tương, khoai, ngô…

* Phòng bệnh chướng hơi dạ cỏ cho bò

Từ những nguyên nhân gây ra bệnh chướng hơi dạ cỏ, bà con cũng đã hình dung được cách để phòng bệnh cho bò. Một số phương pháp để giảm nguy cơ mắc bệnh cho bò như sau:

• Kiểm soát lượng thức ăn, không cho gia súc ăn quá nhiều đặc biệt là thức ăn dễ lên men sinh hơi như cỏ non, rau lang, rau muống, các loại cây họ đậu…
• Khi giao mùa, loại thức ăn thay đổi, bà con cần kết hợp thức ăn hiện tại và thức ăn mới và thay thế dần để bò kịp thích nghi, không bị rối loạn tiêu hóa.
• Phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh có thể làm kế phát bệnh chướng hơi dạ cỏ như bệnh liệt dạ cỏ, bội thực, tắc thực quản, viêm họng làm gia súc không ợ hơi được, viêm màng bụng… 

Với những thông tin trên, Việt Anh Viavet hy vọng đã giúp bà con hiểu rõ hơn về căn bệnh chướng hơi dạ cỏ trên bò. 

Hướng tới phương châm tiên phong nghiên cứu, bào chế và phát triển sản phẩm mới cùng với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực thú y, Việt Anh Viavet tự tin mang đến cho bà con những sản phẩm thuốc thú y đảm bảo chất lượng.

Để biết thêm những thông tin hữu ích khác từ đội ngũ chuyên gia thú ý, mời bà con truy cập vào website Việt Anh Viavet.