Sử dụng thuốc kháng sinh thú y trong chăn nuôi ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe ?

Hiện nay, ngành chăn nuôi đang dần chuyển phương thức chăn nuôi theo dạng tập trung. Xu hướng này cũng gây nên tình trạng ô nhiễm môi trường, làm cho diễn biến dịch bệnh trên đàn vật nuôi ngày càng khó kiểm soát và phức tạp. Vì vậy, thuốc kháng sinh thú y là loại thuốc quan trọng không thể thiếu trong môi trường chăn nuôi tập trung.

Tuy nhiên, có nhiều cơ sở đã sử dụng thuốc kháng sinh trong chăn nuôi theo cách thiếu trách nhiệm gây ra ảnh hưởng không nhỏ đến an toàn nguồn thực phẩm và cho sức khỏe con người. Cùng Việt Anh Viavet tìm hiểu chi tiết hơn về chủ đề này qua bài viết sau nhé ! 

Tình hình quản lý việc sử dụng thuốc kháng sinh thú y trong chăn nuôi

Theo thống kê, có tới 75% kháng sinh dùng trong chăn nuôi được nhập khẩu từ đất nước Trung Quốc. Tuy nhiên, chúng lại không được quản lý chặt chẽ trong quá trình tiêu thụ. Do đó, vài loại kháng sinh cấm hoặc bị hạn chế sử dụng vẫn được nhập hàng và buôn bán tự do. 

Tình trạng kháng thuốc kháng sinh thú y đang trở thành vấn đề quan ngại hàng đầu của WHO – Tổ chức Y tế thế giới. Trong đó, Việt Nam là “một trong những nước có tỷ lệ kháng thuốc kháng sinh thú y cao nhất trên thế giới”.

Ở nước ta, vấn đề sử dụng quá liều hoặc lạm dụng các loại thuốc kháng sinh cho vật nuôi ở các trang trại gia cầm và lợn còn tệ hơn. Bởi thực trạng thực thi pháp luật và giám sát quá trình sử dụng thuốc còn nhiều hạn chế. 

Đồng thời nhu cầu tiêu thụ đạm động vật ngày càng tăng nhiều, Việt Nam hiện tại là một trong ba nước có tỷ lệ sử dụng thuốc kháng sinh ở động vật nuôi tăng cao nhất trong khu vực được dự đoán tại giai đoạn 2010 đến 2030.

Xem thêm: Sản phẩm của VIETANHVIAVET

Thực trạng sử dụng thuốc kháng sinh thú y trong chăn nuôi

Theo kết quả khảo sát của Cục Chăn nuôi thuộc Bộ Nông nghiệp – Phát triển nông thôn, năm vừa qua, tình trạng người chăn nuôi ở các tỉnh Vĩnh Phúc, Thái Nguyên sử dụng thuốc kháng sinh vẫn thường xuyên diễn ra với tần suất từ 1 đến 3 lần mỗi tháng. Ngoài ra, người chăn nuôi còn sử dụng các loại vắc – xin cho gia cầm quá liều lượng từ 1,5 đến 2 lần so với liều lượng được khuyến cáo sử dụng.

Và khảo sát của Viện Sức khỏe môi trường và phát triển bền vững cho ra kết quả. Có khoảng 50% số hộ chăn nuôi cho biết họ đã sử dụng thuốc kháng sinh trong chăn nuôi từ lời khuyên của các cán bộ, bác sĩ thú y, những người bán thuốc thú y. Số hộ chăn nuôi còn lại sử dụng thuốc kháng sinh dựa theo kinh nghiệm. Các loại thuốc kháng sinh trong thú y được nhiều cơ sở chăn nuôi sử dụng như là: Tylosin, Amoxicillin, Gentamicin, Tetracycline, Enrofloxacin, Lincomycin, Neomycin.

Mục đích của việc sử dụng thuốc kháng sinh thú y trong chăn nuôi

Kháng sinh thú y được dùng trong chăn nuôi với nhiều những mục đích như là kích thích vật nuôi tăng trưởng nhanh và mạnh, giảm thấp lượng tiêu hao thức ăn, hoặc là giúp cho vật nuôi có bề ngoài vừa mắt, nhằm tăng thêm lợi nhuận. 

Ở nhiều các trang trại chăn nuôi, thuốc kháng sinh thú y được sử dụng với một liều lượng lớn để trộn thẳng vào trong thức ăn của vật nuôi mà không cần quan tâm đến sức khỏe của người tiêu dùng.

Một số những loại kháng sinh dùng trong chăn nuôi sẽ có thể giúp cho vật nuôi được mau lớn hơn, chuyển hóa làm tiêu mỡ, tăng khối thêm lượng cơ, làm màu thịt vật nuôi đỏ tươi hơn. Ngoài ra, thuốc kháng sinh thú y còn được bổ sung trực tiếp vào trong thức ăn, nước uống hàng ngày để phòng ngừa những bệnh thường gặp như loại bệnh đường ruột, hô hấp…

Tác hại của việc lạm dụng thuốc kháng sinh thú y trong chăn nuôi

Mỗi năm, có khoảng 50.000 người tại Mỹ và tại châu Âu chết vì kháng thuốc kháng sinh. Ngay tại Thái Lan, mỗi ngày đều có đến 100 người chết do kháng thuốc kháng sinh. Một trong các nguyên nhân gốc rễ của vấn đề này đó chính là sử dụng thuốc kháng sinh thú y trong chăn nuôi một cách tràn lan.

Vì lợi nhuận, có không ít các trang trại không ngần ngại mà sử dụng một số lượng lớn thuốc kháng sinh thú y cấm. Họ trộn trực tiếp vào trong thức ăn của vật nuôi mà không cần quan tâm tới sức khỏe của những người tiêu dùng. 

Hậu quả là tồn dư của thuốc kháng sinh trong sản phẩm thịt. Con người nếu sử dụng thường xuyên thực phẩm này sẽ làm ảnh hưởng tới gan, thận cùng với nhiều những bất lợi khác cho cơ thể con người. 

Trong đó ảnh hưởng nghiêm trọng trong việc lạm dụng các loại kháng sinh dùng trong thú y đó là tình trạng kháng lại thuốc kháng sinh. Khi thuốc cũ không còn có tác dụng, thuốc mới vẫn chưa có, vi khuẩn gây bệnh sẽ có nguy cơ trở thành một đại dịch. 

“Khi thuốc kháng sinh đã không còn tác dụng thì chỉ cần một vết cắt nhỏ cũng sẽ có thể gây tử vong” – Bác sĩ Lokky Wai, người đại diện WHO tại Việt Nam đưa ra khuyến cáo.

Dù hậu quả khó lường như thế. Tuy nhiên, bằng mắt thường, người tiêu dùng sẽ không thể nhận biết được những thực phẩm có tồn dư thuốc kháng sinh thú y. Cuộc đấu tranh chống lại việc sử dụng kháng sinh thú y không kiểm soát trong chăn nuôi vẫn luôn rất phức tạp.

Hướng giải quyết vấn đề lạm dụng thuốc kháng sinh thú y trong chăn nuôi

Để cải thiện chất lượng của những thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, cũng như tránh tình trạng kháng kháng sinh ở người thì trước hết phải bắt đầu từ những người chăn nuôi. Cần phải tuyên truyền, hướng dẫn cho họ: mặt lợi của thuốc kháng sinh, mặt hại của việc dùng thuốc kháng sinh không đúng loại, sai liều lượng, sai thời gian.

Trong đó nhiệm vụ trọng tâm chính là nâng cao nhận thức về các loại thuốc kháng sinh thường dùng trong thú y, nguy cơ hình thành nên tình trạng kháng thuốc kháng sinh, giám sát quá trình sử dụng thuốc kháng sinh thú y trong chăn nuôi và những tồn dư của thuốc kháng sinh có trong thực phẩm…Dần hạn chế và tiến tới cấm sử dụng thuốc kháng sinh để kích thích tăng trưởng cho vật nuôi ở trong chăn nuôi.

Những lưu ý khi sử dụng thuốc kháng sinh thú y cho vật nuôi trong chăn nuôi

• Không nên tự kết hợp nhiều loại thuốc kháng sinh lại với nhau khi chưa có được sự hướng dẫn từ các bác sĩ thú y. 
• Việc phối hợp nhiều loại thuốc kháng sinh với nhau không mang tới hiệu quả, vì giữa các loại kháng sinh khác nhau có thể gây nên tác dụng cản trở điều trị, thậm chí có thể phản tác dụng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình trạng vật nuôi.
• Không sử dụng những dạng thuốc kháng sinh cấm, tăng hoóc-môn sinh trưởng trong trong chăn nuôi.
• Không sử dụng thuốc kháng sinh thú y để ngừa bệnh cho vật nuôi theo phương pháp đại trà, tùy tiện.
• Khi dùng thuốc kháng sinh trị bệnh cho vật nuôi nên cho uống hoặc tiêm theo chỉ định 2 lần 1 ngày (sáng, chiều) và mỗi lần tiêm cách nhau từ 10 đến 12 giờ.
• Đối với loại thuốc kháng sinh thú y dùng để uống thì nên cho vật nuôi uống hết trong vòng 2 giờ để thuốc có thể đạt hiệu quả cao nhất, sau khoảng đó thì thuốc sẽ dần mất đi chất lượng.
• Khi nhà sản xuất các loại thuốc kháng sinh dùng trong thú y thì cần ghi chú vào nhật ký của trang trại để tiện cho những yêu cầu về truy xuất nguồn gốc thuốc về sau.

Xem thêm: Kháng sinh trimethoprim được sử dụng trong thú y như thế nào?

Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết mà Việt Anh Viavet chia sẻ trên đây đã giúp cho bạn đọc có được cái nhìn tổng quát hơn về tình trạng sử dụng thuốc kháng sinh thú ý hiện nay ở Việt Nam. Hãy nhanh tay liên hệ với Việt Anh Viavet để được tư vấn thêm về thuốc kháng sinh dùng trong thú y bạn nhé !